از معنای واژه آزربایجان تا شعار کشور آزربایجان! - نگاهی کوتاه به منشاء کلمه آزربایجان

بعضی از پان ایرانیستها در شبکه های اجتماعی از شعار آزربایجانی 

Land of Fire

که لوگوی تبلیغاتی تیم آتلتیکو مادرید نیز میباشد، جهت اثبات فارسی بودن نام "آزربایجان" استفاده میکنند! در اینجا باید بگوییم عبارت „آزربایجان، سرزمین آتش” شعار کشور آزربایجان جهت شناساندن جاذبه های خود به دنیا و جذب توریست میباشد.

 و لزوما یک شعار نمیتواند منشا نام یک کشور را بیان کند. برای مثال شعار کشور سن مارینو "آزادی" هستش ولی اسم کشور از یک قدیس گرفته شده است. و یا شعار کانادا “از دریا به دریا” میباشد ولی معنی لغوی اون "دهکده" یا "زیستگاه" است.
و مشخص نیست پان ایرانیستها چگونه مسائل تاریخی را از طریق اسپانسر یک تیم فوتبال و یا یک شعار کشف میکنند؟!
 

در سرزمین آزربایجان از قدیم بعلت جاری شدن نفت و قیر در سطح زمین در بعضی از مناطق ان(باکو) و اتش گیری انها مثلا در زمان وقوع رعد و برق و غیره باعث ایجاد چشمه های نفتی شعله ور درانجا ها میشدַ همچنین به خاطر باورهای مذهبی تركان قدیم( شامانیسم) كه اتش را وسیله پاكی و مورد احترام میدانستند( بر عكس هندو ایرانی ها كه اتش را میپرستیدند) اتش جایگاه ویژه ای در آزربایجان داشته استַ
ولی نام این سرزمین هیچ ربطی به كلمه فارسی آذر به معنی اتش ندارد

كلمه ازربایجان در اصل متشكل از " آذ+ ار+ بای+ گان یا قان معرب شده یعنی جان" می باشد.
"آز یا آس" نام قومی از تركان قدیم بوده که در نوشته های قدیم" اورخون یئنی سئی" نیز نامبرده شده است
عده ای از پژوهشگران از جمله " بارتولد" وابستگی آذها را با قبایل "توروك" كه كتیبه های اشوری از ۱۴۰۰ قبل از میلاد انها را ساكنین اطراف دریاچه اورمیه معرفی میكنند, محتمل میدانند
همچنین آذ یا آز در لغت تركی معنی اوغور و نیت خیر میدهد
"ار" دارای منشا, تركی بوده و به معنی انسان,مرد و جوانمرد میباشد این واژه بصورت پسوند به واژه های دیگر چسبیده و نام قبایل را بوجود می اورد: ( آوار- خزار یا خزار- ماجار یا مجار- قاجار یا قجر و...)
آزر یا آذر به معنی قوم و قبیله ای كه بعد ها با تغییرات مختصری به " هازر-خازر-خزر" تبدیل شده است
گویا با این كلمه خورشید را اراده میكرده اند
زیرا خورشید در باورهای تركان قدیم خلاق, مبارك و بركت بخش پنداشته می شده است
پس "آذار" یا "از+ار" نام خدای سعد و خیرخواهی نیز بود كه قبیله یا اتحاد قبیله ای خویشتن را به نام خدای خویش می نامیده اند.
" بای" یا "به ی" یا " بیگ, بیك,بك" به معنی غنی,توانگر,رئیس,قبیله,حاكم و... از طرفی "بایماق" در تركی قدیم به معنی تكامل و پیشرفت میباشد
"گان" در زبان تركی با قبول تغییرات اوایی به "قان" ( و در زبان عرب به جان) مبدل شده ودارای معانی زیادی چون : پدر, خاقان و... میباشد, و "قان" در تركی علامت فاعلی با تاكید و مبالغه است (چالیشقان) و بایقان به معنی تكامل یافته و بسیار پیشرفته
با توجه به مراتب مذكور , "آزربایگان" یا "آزربایقان" یا " آزربایجان" به معنی " پدر توانگر انسان آز یا اسی" به بیان دیگر "پدر توانگر مبارك" و " سرزمین ازی هایی كه بسیار پیشرفته هستند" است

تاريخ قومي و نژادي آزربایجان با نژاد و ايل هاي تورک زباني چون سومرها، ايلامي ها، ساويرها، قوتتي ها، اورارتوها، مانناها، ساخاها، کنگرها، مادها، اوغوزها، قیبچاق ها و ... مربوط است.»

در این میان، تاریخ نگاران و محققین آریاگرا نام آذربایجان را فارسی (به معنای سرزمین آتشکده ها و یا بر گرفته از نام آتشکده آذرگشنسب) میدانند و با تاکید بر غیر تورکی بودن نام آذربایجان با استناد به متون، نسخ و مجموعه کتب تاریخی تحریف شده ی عمدی یا سهوی مورخین عرب و اروپایی برای از بین بردن هویت تورکی در آذربایجان تلاش می کنند.

charls Berlits
تاریخدان و محقق امریكایی در كتاب"مثلث اژدها" آذ ها را یكی از بزرگترین قبایل ترك زبان به حساب اورده و اسم های آسیا و آذربایجان را نیز منتسب به انها میداند.

نام آز یا (آذ) یا (آذار) به مرور زمان در بین بعضی اقوام به خزار(خزر) هم تغییر کرده و هنوز هم ترکمنها آذربایجان را خزربایجان مینامند.
در داستان حماسی کوراوغلی ٬ در جایی از داستان کوراوغلی : من از خزربایجان امدم. امپراتوری مقتدر خزران را همین ترکان آذ(آز)(خزر) تشکیل داده بودند.در کل تمامی این قبیله ها در گذشته جزوی از امپراتوری ترکان بوده اند تمامی اقوام از شرق اسیا تا شرق اروپا تشکیل دهنده این امپراتوری بودند