تـــــــورکـــی هنر اســـت!

"!شما نیز شاید شنیده باشید که می گویند "زبان تورکی هنر است

:حالا اینکه هنر بودن آن در چیست؟ خواستم کمی در این مورد توضیح بدهم

در آموختن هر زبان دیگری دست یافتن به دو اصل اساسی یعنی ذخیره واژه‌ها و دستور زبان شرط اصلی دانسته می‌شود، اما در آموختن زبان تورکی علاوه بر این دو اصل، دست یافتن به هنر زبان نیز یک شرط اصلی دانسته می‌شود. در ساختار زبان فارسی پیشوندها بیشتر از پسوندها الفاظ الحاقی را تشکیل می دهند، حال آنکه در زبان تورکی بیشتر از 95 درصد الفاظ الحاقی را پسوندها و کمتر از 5 درصد آنرا پیشوندها تشکیل می‌دهند. یعنی در زبان فارسی پیشوندها حرف اول را می‌زنند، اما در زبان تورکی پسوندها حرف اول را می زنند.

 :مثال‌هایی از پیشوندهای فارسی که در تورکی پسوند هستند

پیشوندها     پسوندها

                    biliyorum                 می فهمم:     بیل‌یورُم 
                     bilmiyorum              نمی فهمم:     بیل‌میورُم
                  gelsem                       اگر ب‌یایم:     گل‌سم
                 gelmezsem               اگر ن‌یایم:     گل‌مزسم 
                 terbiyeli                   باتربیت:     تربیه لی
               terbiyesiz             بی تربیه:   تربیه سیز 

                    gelsin!                     ! ب‌یاید!:       گل‌سین
                  gelmesin!              !ن‌یاید!:         گل‌مَسین

هنر زبان تورکی در چیست؟

همین پسوندها هستند که باید هنرمندانه به ریشه کلمات پیوند داده شوند!

در زبان فارسی پسوند به دنبال هر کلمه ای که بیاید در شکل و تلفظ آن هیچ تغییری نمی آید، حال آنکه در زبان ترکی بسیاری از پسوندها بر اساس حروف ریشه کلمه، به چهار یا هشت شکل مختلف تغییر شکل می کنند. مثلاً کلمه "است" که در زبان فارسی یک کلمه مستقل است، در زبان ترکی به صورت پسوند به هشت شکل مختلف تغییر شکل می کند، قرار ذیل:

          bu cam dır      این شیشه است:   بو جام دِر  
          bu taş tır        این سنگ است:     بو تاش تِر
        bu odun dur      این چوب است:    بو اودُن دُر  
         bu pamuk tur     این پنبه است:     بو پامُک تُر  
        bu demir dir     این آهن است:     بو دمیر دِیر   
        bu çelik tir       این فولاد است:    بو چَلیک تِیر
   bu cömür dür     این ذغال است:    بو کومور دُور   
       bu süt tür       این شیر است:     بو سُوت تُور  

و کلمه "هستید" به صورت پسوند به چهار شکل  ذیل تغییر شکل می کند:

          siz saygılı sınız        شما محترم هستید:    سیز سایگِلِه سِنِز
           siz yolcu sunuz       شما مسافر هستید:    سیز یولجُه سُنُز  
     siz öğrenci siniz     شما شاگرد هستید:    سیز اورَنجی سِینِیز  
  siz sürücü sünüz    شما راننده هستید:     سیز سوروجو سُونوز 

چنین پسوندهای در زبان ترکی فراوان وجود دارند که بر اساس ریشه کلمه به چهار یا هشت شکل مختلف تغییر شکل می کنند و از اینکه در زبان ترکی پسوند خیلی زیاد مورد استفاده قرار می گیرد، در بسیاری از موارد چندین پسوند پی هم می آیند تا معنی کلام را تشکیل بدهند و تمام این پسوندها باید بر اساس تلفظ ریشه کلمه تلفظ شوند. بسیاری از عبارت های که در زبان فارسی از یک فعل و چند کلمه مستقل ساخته می شوند، در زبان ترکی فقط از یک فعل و چند پسوند ساخته می شوند. مثلاً:

    افعال       پسوندها                                                                    

   çalişabilmezsenizse           اگر نمی توانید که کار کنید:             چالش‌ابیلمزسَنیزسه   
        durabilirsiniz                 می توانید بایستید:                              دُرابیلیرسینیز  
      göreceklerinizi              چیزهایی را که می بینید:                       گورَجَکلَرینیزی 
              ezberleyiniz                ازبر کنید:                                               ازبرلَ‌ینیز 
            yaptıklarınızdan            از کارهایی که کرده اید:                        یاپ‌تِکلارِنِزدان 
      pişman olacaksınız           پشیمان خواهید شد:                         پیشمان اولاجاکسِنِز 
        söylediğiniz gibi                  همان طوری که فرمودید:                 سویلَ‌دیعینیز گیبی   
           yapılacaktır                      انجام خواهد شد:                                  یاپِلاجاکتِر   

این بود گوشه‌ای از زیبایی‌های زبان تورکی. امید است که مورد پسندتان واقع شده باشد.
زبان تورکی یکی از کامل‌ترین و باقاعده‌ترین زبان‌های دنیاست و همین امر هم یادگیری این زبان را برای دوستداران آن آسان می‌نماید.